Gelijkgestemde zielen


Tekst: Mark Minnema
transcriptie als geplaatst in Noordhollands Dagblad op 18 april 2019

Stabat Mater van Pergolesi door twee Alkmaarse zangeressen
Ruïnekerk Bergen; vrijdag 19 april, aanvang 16 uur. Toegang gratis, collecte na afloop.

Liesbeth Brinkman en Ingrid Stijsiger, twee Alkmaarse zangeressen, brengen morgen het Stabat Mater van Pergolesi in de Ruïnekerk van Bergen. Een triest stuk is het, maar het zingen van de prachtige muziek maakt ze bepaald gelukkig.

Ze doen het al een jaar of zes: een korte reeks uitvoeringen van het Stabat Mater in de aanloop naar Pasen, samen met het speciaal hiervoor samengestelde Pergo Ensemble. In de Ruïnekerk wordt het nu de vierde keer en het valt ze op dat bepaalde bezoekers steeds terugkeren, vertelt Brinkman. „Die willen Pergolesi ieder jaar ’toegediend’ krijgen, als het ware. Heel veel mensen houden van zijn muziek.” Overigens is het aan te raden op tijd te komen. Het concert in de Ruïnekerk is gratis, maar de toeloop kan groot zijn.

Het muziekstuk verhaalt over het verdriet van Maria die haar zoon Jezus gekruisigd ziet worden. Het Stabat Mater is een beroemd middeleeuws gedicht, waarschijnlijk rond 1300 geschreven door Jacopone da Todi. Vele componisten zetten het gedicht op muziek, maar de versie van Giovanni Battista Pergolesi uit 1736 is een van de beroemdste. Hij schreef het slotduet nog op zijn sterfbed. Pergolesi stierf slechts 26 jaar oud aan tbc.

Te behappen
Van waar de populariteit van Pergolesi’s Stabat Mater? Het is geen Matthäus Passion, zegt Stijsiger. „Met een lengte van ruim veertig minuten is het te behappen. De muziek ligt makkelijk in het gehoor, maar heeft wel diepgang. Iedereen kan zich voorstellen wat Maria doormaakt. Je hoort bijvoorbeeld de zweepslagen in bepaalde tonen. En het bouwt zonder tussentijds applaus op naar het einde – dat komt binnen.”

Goede kans dat mensen aan het slot een traan wegpinken. Het vertolken van de muziek vraagt ook niet om het ’geëtaleerde’ waarmee je aria’s zingt, vindt Stijsiger. Je zingt de delen meer als liederen, gericht op tekstinterpretatie en emotie. Liesbeth: „Je kunt er je eigen emoties bij betrekken. Als ik het Stabat Mater zing, denk ik vaak ook aan de mensen die er niet meer zijn.”

Het Stabat Mater is geschreven voor sopraan en alt. Stijsiger neemt als mezzo/alt de laatste voor haar rekening. Brinkman is eigenlijk mezzosopraan maar doet de sopraanpartij. Zij zingt wel vaker hoge partijen als het zo uitkomt. „Sopraanpartijen met soms een hoge C zijn voor mij een uitdaging: om ’t voor elkaar te krijgen dat die er is, als hij er moet zijn.”

Hun stemmen kleuren mooi en het samenspel is in de afgelopen jaren hecht geworden, ook met het Pergo Ensemble dat bestaat uit de violisten Gregor Overtoom en Renate Smit, altviolist Jorien van Tuinen en celliste Irene van den Heuvel. Stijsiger: „Bij ons is niemand de baas, we staan er voor open om met elkaar mee te gaan, als een soort vrije dans.” En Brinkman: „Veel gaat zonder kijken, we voelen het aan.”

Tegenstrijdig
Er zit iets tegenstrijdigs in, meent Brinkman: het is een triest stuk, maar ze kijken er toch altijd naar uit om het te zingen. „Heeft ermee te maken dat we het heel fijn hebben samen, ook naast het podium.” Stijsiger: „ We zijn gelijkgestemde zielen. Voor ons is het een fijne periode, elk jaar zeggen we tegen elkaar: we mogen weer!”